بیوگرافی و زندگینامه شاپور اول
بیوگرافی و زندگینامه شاپور اول
شاپور یکم (با املای پهلوی کتیبهای: sh h p w h r y و تلفظ:شَهپُهْر) شاهنشاه ایران و انیران، دومین شاهنشاه ساسانی و فرزند اردشیر بابکان است. از ۲۴۱ تا سال ۲۷۱ میلادی، به عنوان شاهنشاه ایران سلطنت کرد.
در سکههای اردشیر، تصویر شاپور، به عنوان نایبالسلطنه، درج شدهاست. وی از شاهان بزرگ ساسانی محسوب میشود. او بیشاپور کازرون را به عنوان پایتخت خود انتخاب کرد.
آغاز پادشاهی
پادشاهی شاپور در واقع از اواخر پادشاهی پدرش آغاز شد چرا که اردشیر پس از فتح هترا سلطنت را به پسر واگذاشت و خود کناره گرفت. شاپور حدود سال ۲۰۰ میلادی به دنیا آمده بود و هنگام آغاز پادشاهی حدود چهل سال داشت. البته در آغاز با آنکه عنوان شاهنشاه داشت ولی به احترام پدر تاجگذاری نکرد و پس از درگذشت پدر این تشریفات را انجام داد. سقوط شهر هترا طبق روایتهای شرقی به دلیل رعنایی شاپور و هوسبازی دختر حاکم شهر صورت پذیرفت. شاپور پدرش را در جنگها همراهی میکرد و بدین گونه برای نبرد تجربه میاندوخت و به راستی این کار موفقیتهای آینده او را در برابر رومیان تضمین کرد.
جنگ اول با روم و سرکوب شورشهای داخلی
در سال ۲۴۳ گوردیانوس امپراتور روم به میان رودان حمله کرد اما در ناحیهای به نام میسیک در کنار رود فرات از شاپور شکست خورد و به دست وی کشته شد بعدها شاپور شهری به نام پیروزشاپور در آنجا بنا کرد. در سال ۲۴۴ فیلیپ عرب یا مارکوس یولیوس فیلیپوس مجبور به بستن پیمانی با ایران شد که بر اساس آن ارمنستان به ایران واگذار شد و مقدار کلانی سکه زر به عنوان غرامت بالغ بر پانصد هزار دینار به ایران پرداخت شد.
در فاصله چند سالی که روم با مشکلات داخلی خود درگیر بود شاپور فرصت یافت سامانی به اوضاع داخلی بدهد. طبق نوشته تاریخ اربل "شاپور با خوارزمیان و مادیهای کوهستانی جنگید و آنها را در جنگی شدید مغلوب ساخت از آنجا به سرکوبی گیلها و دیلمیان و اهالی گرگان که در کوهستانهای دور دست ساحل دریای خزر مسکن داشتند تاخت." به موجب مندرجات کتاب پهلوی شهرستانهای ایرانشهر، بخش پانزدهم، شاپور هم چنین در خراسان یک پادشاه تورانی، پهلیزک نام را مغلوب کرد و کشت و در محلی که جنگ رخ داده بود شهر مستحکم نیو شاپور(نیشابور) را بنا کرد. در کعبه زرتشت اشارت هست بر اینکه شاپور سرزمین ارمنیان، گرجیان، آلبانیان را با مردان سپاه خویش درنوردید. اردشیر به لقب شاهنشاه ایران قناعت کرده بود ولی شاپور پس از این فتوحات در کتیبهها لقب مجللتر "شاهنشاه ایران و انیران" را برگزید.

ادامه مطلب